Gazipaşa Tarihi

Hititlerin bir kolu olan Luviler Gazipaşa’yı da kapsayan Hititçede Kizzuvatna (Çukurova) ve Arzava (Antalya yöresi) ülkeleri diye adlandırdıkları bölgede yaşamışlar. Luvilerle (Hititlerle) başlamış olması kuvvetli ihtimal. Karatepe (Sivaslı) civarındaki kalıntılar içinde yer alan aslan figürleri bu ihtimali doğruluyor. Gazipaşa’da ilk yerleşim, ilçe merkezinin hemen yakınında, bir tepe üzerine inşa edilen kalenin etrafında Stranpolis adı ile gerçekleşmiş.Gazipaşa'nın tarihine yaptığımız yolculuğun önemli bir kilometre taşı İ.Ö. 628 yıllarına götürüyor. Selinus adıyla tarihte iki kent vardı. Sicilya'da Yunanlı Megara-Hyblaia halkı tarafından kurulan Selinus ve Anadolu'nun güneyindeki Selinus. Kilikya Bölgesi'nde ve Hacımusa Çayı’nın ((Kestros) iki yakasında kurulmuş liman kenti, yani günümüzün Gazipaşa’sı. Kıbrıs, Mısır ve Akdeniz’deki diğer ticaret merkezleri ile ticaret yapılan liman kenti! İ.Ö. 197'de Antiokhos döneminde Roma egemenliğine geçti. I. yy.'da doğu seferine çıkan Roma Kralı Trajanus (98-117) hastalanarak Selinus’a geliyor ancak iyileşemeyerek burada ölüyor.Yerine tahta geçecek olan Hadrianus, Selinus' a gelerek cenazeyi Roma' ya götürmüş, anısına da bir mezar yaptırmış. Bu nedenle de Selinus'un bir süre Trajanapolis adıyla anılıyor.Klikya’nın batı sınırında kurulan ve kaderi yakın çevresindeki en önemli yerleşim olan Alanya’nın kaderine bağlı olarak gelişen Gazipaşa bölgeye hakim olan korsanlar dönemini yaşamış. (Diğer sayfalarımızda bu konuda ayrıntı bulacaksınız.) İ.Ö. 65 yılında, Romalı komutan Pompeius komutasındaki ordu bölgeyi korsanlardan temizledi ve Selinus da küçük bir Roma yerleşimi oldu.İ.Ö. I. yy.’da başlayan Roma İmparatorluğu dönemi yörede 6. yy.'a kadar devam etti. Roma’nın Hıristiyanlık döneminde ise Seleukeia-Silifke Başpiskoposluğu'na bağlı Piskoposluk Merkezi oluyor. Roma gücünü kaybetmeye başlıyor ve 6. yy.'dan başlayarak Güney Akdeniz Bizans İmparatorluğu'nun egemenliğine giriyor.Perslerin bütün Anadolu’yu kapsayan yıkıcı saldırılar sonunda kurdukları hakimiyet Selinus’u da kapsıyor. Pers egemenliği Büyük İskender’in ( Makedon Kralı Alexandr) Persleri yenip Anadolu’dan çıkarmasına kadar sürüyor.Anadolu’da güçlenmeye başlayan ve büyük bir devlet haline gelerek Bizans topraklarının büyük bölümünde hakimiyet kuran Selçuklu döneminde Sultanı I. Alaiddin Keykubat (1220-1237) 1221 yılında Alanya, Gazipaşa çevresine de hakim oluyor.Bu dönemde adı “Selinti” oluyor.Bu ad belki Selçuklulardan belki de Toroslardan kaynaklanıp şehir merkezinden geçerek denize karışan beş büyük çayın zaman zaman sel baskınına neden olmasından geliyor.Selçuklulardan sonraki Anadolu Beylikleri Dönemi’nde Antalya ve civarı Teke Beyliği’nde kalırken Gazipaşa (Selinti) ve doğusu ile kuzey kısımları merkezi Konya olan Karamanoğulları Beyliği hakimiyetindeydi.Osmanlı Döneminde Fatih Sultan Mehmet'in Deniz Kuvvetleri Komutanı (Kaptan'ı Derya) Gedik Ahmet Paşa, 1470 yılında Alanya'yı, 1472 yılında ise Selinti (Gazipaşa), Anamur ve Silifke yöresini Karamanoğlu Beyliği'nden alarak Osmanlı hakimiyetine kattı.Ünlü gezgin Evliya Çelebi Seyahatname’sinde; "18.. yy.'da Selinti kazasının Mersin sınırları içerisinde Silifke Sancağı’na bağlı 26 köyü olan ve yıllık 80 akçe vergi veren bir kazadır. Deniz kenarında bakımlı cami ve evler ile yemyeşil dağlara sahiptir. Kıbrıs'a 70 mil uzaklıkta iskelesi vardır," diye yazıyor. Coğrafi Konumu : Akdeniz Bölgesi'nde, Antalya İli'ne bağlı bir ilçe olan Gazipaşa'nın batı ve kuzeyinde Alanya İlçesi, kuzeydoğusunda Konya, doğusunda İçel, güney ve güneybatısında Akdeniz ile çevrilidir. Taşeli Yarımadasının batısında, Taşeli platosunun güneyinde yer alan ilçe, küçük bir kıyı ovası ile arkasındaki dağlık alanlar ve platolardan oluşur. Kuzeyini batı Torosların uzantıları ile Gazipaşa Yaylası engebelendirir. Ormanlarla kaplı dağlardan inen akarsuların taşıdığı alüvyonlar kıyıda küçük bir ovayı oluşturmuştur. Antalya'ya 180 km. uzaklıktaki Gazipaşa'nın yüzölçümü 931 km2'dir.